SPIS TREŚCI:

• Co to jest foyer? Gdzie spotykają się widzowie?
• Jak działa maszynownia i sznurownia?
• Gdzie w teatrze znajdziemy sztankiety?
• Co kryje się w kieszeni scenicznej?
• Do czego służy żelazna kurtyna?
• Co to jest prospekt?

Co to jest foyer? Gdzie spotykają się widzowie?

Foyer to przestrzeń, w której widzowie spędzają czas przed spektaklem, w przerwie lub po jego zakończeniu. Może mieć formę długiego holu przed wejściem na widownię lub pomieszczenia z wygodnymi fotelami, czasem z działającą tam małą kawiarenką lub barem. Foyer pełni również funkcję społeczną. To miejsce spotkań z artystami po premierach oraz wymiany wrażeń między widzami. W zależności od układu pomieszczeń w instytucji, w foyer często odbywają się także bankiety po premierach nowych produkcji. Ciekawostka dla Was: słowo „foyer” pochodzi z języka francuskiego.

Jak działa maszynownia i sznurownia?

Za kulisami teatru kryje się wiele przestrzeni, które są kluczowe dla sprawnego przebiegu spektaklu. Tutaj rządzą pracownicy techniczni. Jedną z nich jest maszynownia. To miejsce, w którym znajdują się urządzenia odpowiedzialne za zmechanizowanie sceny, do których należą chociażby podnośniki, zapadnie czy obrotówki. Dzięki nim możliwe jest dynamiczne zmienianie scenografii czy spektakularne efekty sceniczne.

Bezpośrednio z maszynownią związana jest sznurownia. To część znajdująca się zazwyczaj z boku sceny, gdzie są liny używane do podnoszenia i opuszczania elementów scenografii, oświetlenia, kurtyny, a nawet aktorów! Osoby pracujące w sznurowni muszą być niezwykle precyzyjne i silne, aby zapewnić płynność przebiegu przedstawienia. Równie ważne jest bezpieczeństwo. Chociaż sznurownia jest ukryta przed wzrokiem widzów, pełni istotną funkcję w każdej realizacji.

Gdzie w teatrze znajdziemy sztankiety?

Sztankiety to poziome rury lub belki zamocowane nad sceną, które służą do zawieszania różnego rodzaju elementów – od reflektorów, przez dekoracje, po scenografię. Sztankiety mogą być podnoszone i opuszczane za pomocą systemu lin w sznurowni, co ułatwia dynamiczną zmianę scenografii.

Co kryje się w kieszeni scenicznej?

Przestrzeń znajdująca się po bokach sceny to kieszeń sceniczna. Służy ona do przechowywania elementów scenografii i rekwizytów w trakcie spektaklu. Kieszenie sceniczne są zazwyczaj niewidoczne dla publiczności, ale niezwykle ważne dla pracowników teatralnych. To tutaj aktorzy mogą szybko się ukryć, przebrać lub przygotować do kolejnego wejścia. Technicy i rekwizytor trzymają tu przedmioty, które koniecznie muszą znaleźć się na scenie w odpowiednim momencie. Na wykonanie swojego zadania gotowe są również garderobiane. W kieszeni scenicznej oczekują na aktorów, którzy sprawnie muszą zmienić kostium, aby wcielić się w nową postać lub odegrać następny etap prezentowanej historii.

Do czego służy żelazna kurtyna?

Jedną z najbardziej niedocenionych części teatru pod względem bezpieczeństwa jest żelazna kurtyna. Jest to specjalna, ognioodporna przesłona, która oddziela scenę od widowni. W przypadku pożaru żelazna kurtyna jest opuszczana, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się ognia na widownię i odwrotnie. Działa jak bariera, chroniąc zarówno publiczność, jak i maszynerię sceniczną. We współczesnym teatrze chętnie wykorzystywana jest przez scenografów. Jej surowa konstrukcja tworzy ciekawe rozwiązanie sceniczne oraz estetyczne oddzielając od siebie różne plany gry podczas spektaklu.

Co to jest prospekt?

Prospekt to duże, malowane tło sceniczne, które jest zawieszane na sztankietach i stanowi dekorację dla spektaklu. Może przedstawiać zarówno realistyczne pejzaże, jak i abstrakcyjne kompozycje, które podkreślają atmosferę spektaklu. Prospekty były szczególnie popularne w XIX wieku, kiedy każda większa scena teatralna miała własną pracownię malarską, gdzie tworzono te imponujące krajobrazy.